el arte de la fuga

31.5.06

ΠΟΤΛΑΤΣ

Κάποτε, όταν ήμουν πολύ μικρός, είχε βρεθεί στα χέρια μου ένα νόμισμα των δέκα σεντάβος* και επιθυμούσα σαν τρελός να το δώσω σε μια γριά ζητιάνα που στηνόταν συνήθως ανάμεσα στις δυο πλατείες. Παρ’ όλα αυτά μου φαινόταν τεράστιο χρηματικό ποσό, ένα ποσό που πιθανόν κανένας ζητιάνος ποτέ δεν είχε πάρει, κι έτσι ντρεπόμουν να κάνω κάτι τόσο υπερβολικό προς τη ζητιάνα. Όπως και να είχε ωστόσο έπρεπε να της δώσω τα χρήματα· χάλασα το νόμισμα, έδωσα στη γριά ένα σεντάβο, έπειτα έκανα ολόκληρο τον κύκλο του τετραγώνου του Δημαρχείου και της αψιδωτής στοάς, εμφανίστηκα και πάλι σαν νέος ευεργέτης από τα αριστερά, έδωσα άλλο ένα σεντάβο στη ζητιάνα, κι άρχισα και πάλι να τρέχω και επανέλαβα χαρούμενος καμιά δεκαριά φορές το κόλπο. (Ή μάλλον λιγότερες, γιατί νομίζω πως κάποια στιγμή η ζητιάνα έχασε την υπομονή της και εξαφανίστηκε.) Όπως και να ’χει, στο τέλος αισθανόμουν τόσο εξαντλημένος, σωματικά αλλά και ψυχικά, που γύρισα τρέχοντας στο σπίτι μου κι έκλαιγα μέχρι που η μητέρα μου μου έδωσε και πάλι δέκα σεντάβος.
Όπως βλέπεις, με τους ζητιάνους δεν έχω και σπουδαία τύχη, ωστόσο δηλώνω αποφασισμένος να προσφέρω όλη μου την περιουσία, την τωρινή και τη μελλούμενη, αφού πρώτα τη χαλάσω σε κέρματα της πιο μικρής αξίας, σε μια ζητιάνα που κάθεται δίπλα στην Όπερα, μονάχα υπό τον όρο να βρεθείς εσύ στο πλάι μου και να μπορέσω να σε αισθανθώ κοντά μου.

Κάφκα
(Μόττο στην ποιητική συλλογή του Α. Καρρέρα «Πότλατς»
* Μιας και μεταφράζω από τα ισπανικά, αγνοώ παντελώς για ποιο γερμανικό νόμισμα πρόκειται.
posted by Rayuela at 7:23 π.μ. 1 comments


29.05.2006

Τα τέρατα και ο Λόρδος Βύρωνας

Σήμερα ένας αρκετά θλιβερός τύπος, συγγραφέας και δημοσιογράφος, μας έκανε μια ξενάγηση στη Λα Μπόκα, τουριστική συνοικία της πόλης, έδρα της περίφημης Μπόκα Τζούνιορ, γειτονιά πολλών ζωγράφων, που παλαιότερα ίσως και να ήταν ενδιαφέροντες, αλλά που όσο περνούν τα χρόνια ξεπέφτει στους τύπους που πουλάνε ζωγραφιές αντί καρτ-ποστάλ και κάνουν το πορτρέτο των τουριστών, πολύ φτώχεια, κάτι ζευγάρια που χορεύανε άθλιο τάνγκο, και κάτι μεγάλο πανό με ζωγραφισμένο ένα ζευγάρι σε χορευτική φιγούρα και τρύπες στη θέση των προσώπων, όπου όπως φαντάζεστε βάζανε τα κεφάλια τους οι τουρίστες και βγαίνανε φωτογραφίες. Τίποτα τρομερά ενδιαφέρον δηλαδή, αν και τα σπίτια, κάποια από λαμαρίνα ή ξύλινες σανίδες ή και τα δυο μαζί ήταν βαμμένα σε έντονα χρώματα και αυτό ήταν χαριτωμένο. Αλλά κάτι συνέβη και χάθηκαν οι δυο τρεις φωτογραφίες που έβγαλα εκεί, και η μία ήταν αρκετά ωραία γιατί από την μπαλκονόπορτα ενός σπιτιού φαινόταν ένας ανθρώπινος σκελετός.
Μετά φαγητό σε αργεντίνικη ψησταριά. Λοιπόν, εδώ αυτό που αποκαλείται κρέας είναι κάτι εντελώς άλλο από αυτό που ξέρουμε εμείς, άλλη όψη, άλλη γεύση, άλλο κόψιμο επίσης, κάτι που πρέπει να είναι βασικό, τέλος πάντων, δεν συγκρίνεται με τίποτα απ’ όσα ψητά έχω δοκιμάσει μέχρι τώρα, αλλά ούτε και περιγράφεται, τι να σας πω; Είναι πιο νόστιμο, πιο ζουμερό, πιο πλούσιο σε γεύση απ’ αυτό που τρώμε στην Αθήνα, και αυτό είναι.
Μετά το πρόγραμμά μας είχε μια παρουσίαση από τρεις νέους σχετικά συγγραφείς του πανοράματος της σύγχρονης αργεντίνικης λογοτεχνίας. Μαζεύω ονόματα, τίτλους και κάποια σχόλια στο μπλοκάκι μου. Κάποιοι επαναλαμβάνονται από διάλεξη σε διάλεξη και άρα κερδίζουν πόντους. Από τους τρεις, ο τρίτος έκανε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παρουσίαση, βασισμένη σε τέσσερις άξονες επιρροής του Μπόρχες, αλλά δεν θα σας κάνω να βαρεθείτε προς το παρόν, μεταφέροντάς σας όλη τη διάλεξη. Πάντως ήταν εξαιρετικός, πολύ καλά δομημένη όλη η ομιλία του, διάφοροι εδώ μου είπαν πως είναι και πολύ καλός συγγραφέας, στην περυσινή Φραγκφούρτη έγινε κάποιος ντόρος γι’ αυτόν, και ανυπομονώ να διαβάσω κάτι δικό του.
Το βράδυ έφαγα στο σπίτι του φίλου μου του Αρτούρο, με τη γυναίκα του, τα δύο του παιδιά, την Άννα και τον Φερμίν, 27 και 30 χρονών αντιστοίχως, που είναι δυο πανέμορφα και γλυκύτατα πλάσματα (ο Αρτούρο δοξολογεί το Θεό που κανένα δεν βγήκε νάνος, υπερβολή, αλλά αυτός είναι πολύ κοντούλης), επιφυλάσσομαι όμως για περισσότερα και κανονικές φωτογραφίες στο μέλλον, και έναν Ιταλό φίλο τους που φιλοξενούν, επίσης συμπαθέστατο, που στη φωτογραφία που θα συνοδεύει αυτό το κείμενο κρατά επαξίως το ρόλο του Λόρδου Βύρωνα. Όταν τους είπαμε ότι την επομένη είναι τα γενέθλιά μου, έβγαλαν μόλις πήγε δώδεκα τη μισή τούρτα που είχε περισσέψει από το δείπνο, με ένα κεράκι, σαμπάνιες, μου τραγουδήσανε το Feliz Cumpleaños και μετά βγάλαμε φωτογραφίες με τις μάσκες που βλέπετε (δηλαδή, ελπίζω να καταφέρω να βάλω τη φωτογραφία στο μπλογκ) οι οποίες ανήκουν στην περίφημη σειρά φωτογραφιών «Τα τέρατα και ο Λόρδος Βύρωνας».
posted by Rayuela at 7:16 π.μ. 0 comments

28.05.2006

Πρώτη μέρα εδώ λοιπόν, και δεν είχα προλάβει καλά καλά να μπω στο δωμάτιό μου, όταν μου τηλεφώνησε ο Αρτούρο, και μετά ίσα που πρόλαβα να κάνω ένα μπάνιο και ήρθαν από δω, ήρθαν με την Τσικίτα τη γυναίκα του, με πήρανε κι αρχίσανε οι βόλτες. Πρώτα στο Σαν Τέλμο, που είναι η γειτονιά των παλαιοπωλείων και την Κυριακή έχει ένα παζάρι τύπου Μοναστηράκι, αλλά πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο ενδιαφέρον, όπως είναι φυσικό. Αφού χαζέψαμε λοιπόν τις διάφορες παλιατσαρίες, ο Αρτούρο κάνει σαν τρελός για κάθε είδους παλιά παιχνίδια και παλιά παιδικά βιβλία, αγόρασε μάλιστα ένα που έλειπε από τη συλλογή του, από κάποια σειρά με ήρωες ζώα, αυτό είχε κεντρικό ήρωα μια κουκουβάγια ή έναν μπούφο, δεν πολυκατάλαβα. Φάγαμε πίτσες σε ένα συμπαθητικό ιταλικό εστιατόριο, πολύ νόστιμες, εδώ προφανώς η ιταλική κουζίνα είναι επίσης σαν στο σπίτι της. Α, κι ένα πολύ ωραίο γλυκό φλαν με dulce de leche που είναι μια μορφή κρέμας από γάλα, καμένη όμως, γι’ αυτό και έχει χρώμα καφετί που θα μπορούσε να θυμίζει σοκολάτα. Μετά πήγαμε σε μια έκθεση νέων σχεδιαστών, όχι κάτι χαΐστικο, νέα παιδιά που φτιάχνουν ρούχα, κοσμήματα, έπιπλα και διακοσμητικά και διάφορα άλλα αντικείμενα, και είχε ένα σωρό ωραία πράγματα, αλλά κρατήθηκα και δεν αγόρασα τίποτα, διότι έχω καιρό μπροστά μου για ψώνια.
Το Μπουένος Άιρες θυμίζει ιδιαίτερα Παρίσι, με αυτό το πρότυπο άλλωστε κατασκευάστηκε, αν και ορισμένα σημεία του, η αρχιτεκτονική είναι το πλήρες χάος, αλλά το κέντρο-κέντρο μοιάζει αρκετά με το Παρίσι, μόνο που είναι πιο μεγάλο, οι δρόμοι είναι πιο φαρδιοί, τα οικοδομικά τετράγωνα μεγαλύτερα, πιο βρώμικο και πιο χύμα. Στο κομμάτι του κέντρου, όπου είναι και το ξενοδοχείο μου, δεν είχε ιδιαίτερο κόσμο το Σαββατοκύριακο, αν και τις επόμενες μέρες η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική, επικρατεί απόλυτος πανικός. Επίσης η πόλη είναι τρομερά θορυβώδης.
Άλλη τρομερή σύμπτωση, έλεγα λοιπόν, αυτή την πρώτη μέρα, στον Αρτούρο και την Τσικίτα για τη συμβολή του Ιδρύματος Ωνάση στο ταξίδι μου, κι έτσι έμαθα ότι εκείνοι μένουν στην ίδια πολυκατοικία όπου έμενε ο Ωνάσης τα πρώτα χρόνια του στο Μπουένος Άιρες και απέναντι από το πρώτο μικρό καπνοπωλείο του. Το σπίτι τους είναι πολύ γαλλικού στυλ, για να επανέλθουμε στις ομοιότητες με το Παρίσι.
Μετά απ’ όλα αυτά γύρισα στο ξενοδοχείο, κόντεψα να χάσω τη συνάντηση με τους άλλους γιατί με πήρε ο ύπνος, παρ’ όλα αυτά κατάφερα να πάω με μια δεκάλεπτη καθυστέρηση, και δεν θα πω πολλά εδώ γι’ αυτό. Ήταν μια συνάντηση γνωριμίας και μετά φαγητό στο ξενοδοχείο, και κοιμόμουν σχεδόν στην καρέκλα, γι’ αυτό και θα μιλήσω για τους συναδέλφους μου στο πρόγραμμα σε άλλη ευκαιρία και για σήμερα θα σταματήσω εδώ. Πολύ κούραση λοιπόν και ύπνος.
posted by Rayuela at 7:15 π.μ. 0 comments

ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ

Πριν από δύο χρόνια ο Μπέργκμαν ήταν καλεσμένος σε μια εκπομπή της Σουηδικής Ραδιοφωνίας και μίλησε για τη σχέση του με τη μουσική. Στο τέλος της εκπομπής έθεσε στους ακροατές της εκπομπής την ερώτηση «Από πού έρχεται η μουσική;». Επειδή η υπεύθυνη της εκπομπής θεώρησε πως πολλοί ακροατές θα απαντούσαν και πως οι απαντήσεις τους θα είχαν οπωσδήποτε κάποιο ενδιαφέρον, αποφασίστηκε να εκδοθεί ένα βιβλίο με μια επιλογή από τις απαντήσεις. Πράγματι, έφτασαν στο σουηδικό ραδιόφωνο 300 e-mail και 600 γράμματα με απαντήσεις στην ερώτηση του Μπέργκμαν. Πολλά από αυτά ήτανε πράγματι ενδιαφέροντα, μακροσκελή και ιδιαίτερα προσωπικά. Αυτά τα 600 γράμματα τα έστειλαν στον Μπέργκμαν, ο οποίος δήλωσε ιδιαίτερα συγκινημένος απ' την ανταπόκριση. Όταν του τα ζήτησαν πίσω προκειμένου να προχωρήσουν στην έκδοση, ο Μπέγκμαν τούς απάντησε ότι τα είχε κάψει.
Από την El País της 27/05/2006
posted by Rayuela at 7:13 π.μ. 0 comments

27.05.2006

Να ταξιδεύετε τη νύχτα

Μπήκα στο αεροπλάνο τελευταία, ή σχεδόν, προτελευταία, μαζί με άλλους δύο καθυστερημένους. Δεν ήταν γεμάτο και δεν καθόταν κανείς δίπλα μου, πράγμα ιδιαίτερα βολικό για να απλώσω βιβλία, εφημερίδες και διάφορα άλλα μικροπράγματα στις δύο διπλανές θέσεις. Δεν άνοιξα το «Μαγικό Βουνό», που κουβαλούσα μαζί μου για το ταξίδι. Ξεκίνησα ξεκοκαλίζοντας «Τα Νέα» του Σαββάτου, τα διάβασα σχεδόν ολόκληρα, πολιτικά, πολιτιστικά, αθλητικά κτλ., θέλοντας κατά κάποιον τρόπο να σχηματίσω μια ιδέα για το τι αφήνω πίσω μου. Τίποτα ιδιαίτερα ενδιαφέρον, ίσως το μόνο που θυμάμαι είναι ένα μικρό αρθράκι για το πού ζει σήμερα η πρώτη Τσίτα που έπαιξε στον κινηματογράφο δίπλα στον Ταρζάν. Ύστερα άνοιξα την El País, απ’ την οποία δυστυχώς έλειπε το πολιτιστικό ένθετο του Σαββάτου και διάβασα διάφορα άσχετα ανάμεσα στα οποία και η μικρή ιστορία για τις επιστολές που έκαψε ο Μπέργκμαν, που μου φάνηκε σαν ένα μικρό διήγημα ή σαν έναυσμα για ένα μικρό διήγημα και αποφάσισα να σας τη μεταφέρω.
Αεροδρόμιο της Μαδρίτης: Δεν είχα ξαναπάει, είναι τεράστιο, και όπως πάντα τα αεροδρόμια μου φαίνονται απόλυτα τρομακτικοί τόποι, ακόμα περισσότερο τη νύχτα, που ο κόσμος είναι λιγότερος και οι αχανείς αίθουσες ενεργοποιούν την ελεγχόμενη συνήθως αγοραφοβία μου. Το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλους τους χώρους, εκτός από κάτι κουτιά από πλεξιγκλάς, όπου μαζευόμαστε κάμποσοι εθισμένοι για να επιδοθούμε δακτυλοδεικτούμενοι στο βίτσιο. Όχι δακτυλοδεικτούμενοι, οι Ισπανοί καπνίζουν, απλώς για κάποιον ακατανόητο λόγο έχουν δεχτεί με μεγάλη ευκολία τα νέα μέτρα εναντίον του καπνίσματος.
Γνώρισα μια Βραζιλιάνα που ζει στο Μπουένος Άιρες και μιλήσαμε κάμποσο ενώ καπνίζαμε τα τελευταία τσιγάρα, εγώ ομολογώ λιγάκι μανιασμένα, μπροστά στην προοπτική ότι θα μείνω άκαπνη για τις επόμενες δώδεκα ώρες.
Στην πτήση ωστόσο δεν μου έλειψε, κοιμόμουν σχεδόν συνέχεια, και ξύπνησα για τα καλά λίγο πριν φτάσουμε στο Μπουένος Άιρες, όλα μου φαίνονταν τέλεια και η πρώτη εικόνα από την πόλη ήταν την ώρα που ίσα ίσα χάραζε, κι αυτό μου φάνηκε μεγάλη τύχη, γιατί ήταν ακόμη αναμμένα τα φώτα της πόλης ενώ ταυτόχρονα ο ουρανός είχε αρχίσει να ξανοίγει, κι έτσι την είδα για πρώτη φορά ακριβώς στο σύνορο της μέρας με τη νύχτα. Αυτές οι ώρες, το σούρουπο και η αυγή, έχουν πάντα μια ιδιαίτερη ομορφιά, όλα φαίνονται ωραιότερα (και τώρα ξέρω πως όλα αυτά γέρνουνε επικίνδυνα προς το μπανάλ, αλλά τι να κάνουμε, ήταν πράγματι πολύ όμορφη η εικόνα της πόλης εκείνη ακριβώς την ώρα, γύρω στις επτά, επτάμισι το πρωί).
posted by Rayuela at 7:08 π.μ. 0 comments